Zbliżający się sezon wakacyjny z pewnością zachęci turystów do odwiedzenia licznych lokali gastronomicznych, w których można skosztować pysznych dań. Po przyjemnych chwilach związanych z posiłkiem zawsze przychodzi jednak ta mniej lubiana – regulowanie rachunku. A skoro już o tym mowa, to kiedy i ile dać napiwku?
Czym jest napiwek i skąd się wziął?
Napiwek to forma podziękowania za wysokiej jakości usługę, która jest wyrażana w formie pieniężnej gratyfikacji. Napiwki są bardzo popularne w przypadku różnych usług, w tym między innymi usług cateringowych, hotelarskich lub kurierskich.
Oczywiście zwyczaje dotyczące napiwków mogą się różnić w zależności od przekonań i kultury danego kraju. I choć napiwki nie są prawnie obowiązkowe, w niektórych miejscach uważa się je za tak zwany obowiązek moralny.
Zwyczaj dawania napiwków narodził się w Anglii w XVII wieku, kiedy to goście wynajmujący prywatne kwatery zaczęli zostawiać drobne sumy dla służących pracujących dla właściciela. Następnie ta forma podziękowania za usługę szybko rozprzestrzeniła się na londyńskie restauracje i kawiarnie, a wkrótce była praktykowana w wielu miejscach na całym świecie.
Co ciekawe, w niektórych krajach próba wręczenia komuś napiwku może być uważana za niewłaściwe zachowanie. W Japonii, Chinach i Iranie dawanie napiwków jest niestosowne i kulturowo uważane za niewłaściwe zachowanie.
Z drugiej strony w Wielkiej Brytanii, Francji i Grecji napiwki są często automatycznie wliczane do rachunku. Na Słowacji przyjmuje się, że napiwki nie są obowiązkowe, ale z pewnością są „mile widziane”. Należy podkreślić, że napiwki, zwłaszcza w branży gastronomicznej, są istotnym elementem wpływającym na wysokość miesięcznego wynagrodzenia np. kelnerów.
Jaki powinien być poziom napiwków?
Eksperci od savoir-vivre’u wskazują, że dobrą praktyką jest zostawianie napiwku w wysokości 10% kwoty widniejącej na rachunku. Nie należy jednak zapominać, że w Polsce pojawia się coraz więcej restauracji, które automatycznie doliczają opłatę za obsługę do rachunku. Gość powinien jednak zaznaczyć taką informację np. w karcie menu. W takiej sytuacji pozostawienie dodatkowego napiwku jest już wyłącznie kwestią indywidualną.
Co więcej, jeśli napiwek jest automatycznie wliczany do rachunku, a nie jesteśmy zadowoleni z obsługi, mamy prawo przekazać swoje uwagi żądając rachunku.
Dodatkowo, w większości krajów świata napiwek w wysokości 10% ostatecznej kwoty zamówienia jest „akceptowalny”, ale zdarzają się sytuacje, np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie obsługa restauracji może oczekiwać wyższego napiwku, wprost wyrażając swoje niezadowolenie ze status quo i oczekując 15-20%.
Niektóre poradniki savoir-vivre’u podają, że napiwek powinien wynosić 15%, jeśli rachunek jest niższy niż 25 zł, oraz 10%, jeśli rachunek jest wyższy niż 25 zł. Eksperci podkreślają, że w przypadku rażących uchybień, takich jak niegrzeczne zachowanie kelnera, napiwek może zostać obniżony lub całkowicie zniesiony.
Jak powinno się dawać napiwki?
Po pierwsze, nie powinieneś ogłaszać światu, że zdecydowałeś się na „taki gest” i oczekiwać, że inni goście restauracji to docenią. Takie zachowanie jest zdecydowanie nietaktowne. Napiwek można zostawić na stoliku, wrzucając pieniądze do tzw. okienka płatniczego, które otrzymujemy wraz z rachunkiem od kelnera.
Wiele restauracji oferuje możliwość zapłacenia napiwku kartą kredytową poprzez przyłożenie jej do terminala płatniczego. Następnie sami wybieramy kwotę napiwku na terminalu i akceptujemy transakcję.
